فهرست مطالب

دانش پیشگیری و مدیریت بحران - سال پنجم شماره 2 (پیاپی 16، تابستان 1394)

فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 16، تابستان 1394)

  • بهای روی جلد: 100,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1394/06/28
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حمیرا کریمی واحد*، رضا حیدری صفحه 93
    زمینه و هدف
    خطر پذیری بالای اقتصادی و اجتماعی مناطق شهری در برابر ریسک لرزه ای به دلیل تلفات سنگین ناشی از زمین لرزه بسیار قابل توجه است و از آنجایی که پیش بینی دقیق زمین لرزه با دانسته های فعلی امکان پذیر نمی باشد؛ بنابراین، یک سامانه هشدار سریع زمین لرزه می تواند در کاهش خسارات جانی و مالی زمین لرزه نقش پراهمیتی داشته باشد.
    روش
    در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از تعریف تابع احتمالاتی، میزان اجرایی بودن سامانه هشدار سریع زمین لرزه برای شهر تبریز که بر روی گسل شمال تبریز در شمال غرب ایران قرار دارد بررسی و زمان هشدار های در سایت و ناحیه ای شهر تبریز بر اساس بیشینه شتاب جنبش زمین با استفاده از شبیه سازی کاتوره ای به شکل احتمالاتی ارزیابی گردد.
    نتایج
    نتایج این مطالعه نشان می دهد که هشدار درسایت قابل توجهی نمی توان برای این شهر ایجاد نمود، به نظر می رسد که زمان هشدار ناحیه ای برای راه اندازی سامانه ی هشدار سریع در شهر تبریز، که مقدار آن برای تمامی سناریوهای در نظر گرفته شده زیر 10 ثانیه می باشد از نظر اقتصادی، صرف هزینه، زمان و انرژی، با توجه به آرایش ایستگاهی موجود مقرون به صرفه نخواهد بود.
    کلیدواژگان: سامانه هشدر سریع زمینلرزه، هشدار در سایت و هشدار ناحیه ای، بیشینه شتاب جنبش نیرومند زمین، نمودارهای تابع تجمعی احتمالاتی
  • آزاده ایزدی یزدان آبادی*، ایران غازی، فرشته میرزازاده قصاب صفحه 100
    زمینه وهدف
    بحران وضعیتی است که یک تغییر ناگهانی در یک یا چند بخش از عوامل متغیر یک سیستم ایجاد می کند. بحران می تواند پیامدها و اثرات مخربی بر جامعه بگذارد. در زمان وقوع بحران و مدیریت بحران های رخ داده، رسانه ها از ابزارهای کارآمد و بهنگام می باشند. در زمان بحران، نقش رسانه های جمعی به عنوان قدرتمندترین ابزار مدیریت افکار عمومی در مدیریت بحران بسیار پررنگ می باشد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی و اولویت بندی کارکردهای رسانه ها در مدیریت مرحله پیش از بحران می باشد.
    روش
    روش تحقیق ، پیمایشی است که پژوهشگران با طرح سوالاتی در قالب پرسشنامه از متخصصان حوزه های مدیریت بحران، مدیریت رسانه و بحران و رسانه استفاده شده است.:برای اولویت بندی کارکردهای رسانه ها در مدیریت اثربخش مرحله پیش از بحران، پرسشنامه طرح شده توسط 12 تن از متخصصان امر رسانه و بحران در استان کرمان پاسخ داده شد و برای تجزیه و تحلیل پاسخ های داده شده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده و بر اساس وزن های داده شده به هر یک از معیارها و زیرمعیارها، اولویت بندی انجام گرفت و نرخ ناسازگاری بدست آمده که نشان دهنده صحت نتایج می باشد 0.02107 است.
    یافته و
    نتیجه گیری
    یافته های این پژوهش نشان میدهد که رسانه ها می توانند مدیریت مرحله پیش از بحران نقش به سزایی داشته باشند لذا توصیه می شوند که با عمل بر اساس اولویت بندی ارائه شده، به پیش بینی بحران، پیشگیری از آن و آمادگی برای مقابله بر اساس معیارها و زیرمعیارهای انتخاب شده توسط خبرگان بپردازند.
    کلیدواژگان: رسانه های جمعی، مدیریت بحران، فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی
  • نسرین کاظمی ثانی عطاالله* صفحه 109
    زمینه و هدف
    دهستان سولدوز در جنوب دریاچه اورمیه واقع شده است که در مقایسه با دهه های پیش با خشکسالی بیشتری مواجه شده است. در این دهستان روستاهایی با اراضی زراعی به فعالیت کشاورزی مشغول هستند که در سالهای اخیر خشکسالی خسارت های عمده ای را به ویژه برای روستاهای دارای اراضی دیم به بار آورده است. کشاورزان مورد مطالعه برای مقابله با خشکسالی به اقدامات متنوعی روی آورده اند از جمله کاشت محصولاتی که به آب کمتری نیاز دارند، بیمه محصولات کشاورزی، حفر چاه که در سالهای اخیر به علت خشکسالی سطح آب های زیرزمینی کاهش یافته و برخی کشاورزان به جای حفر چاه نیمه عمیق مجبور به حفر چاه عمیق شده اند. در این تحقیق اصطلاح استراتژی های مقابله ای برای نشان دادن هر گونه اقدام کشاورز در جهت کاهش اثرات ضمنی خشکسالی بر روی سیستم کشاورزی وی استفاده شده است.
    روش
    این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی می باشد و از طریق پرسشنامه داده های مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه مورد مطالعه دهستان سولدوز می باشد، که براساس روش های رتبه بندی ده روستای دارای ریسک بالاتر نسبت به خشکسالی انتخاب شدند و با تکمیل 300 پرسشنامه به صورت تصادفی داده های مورد نیاز بدست آمده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری صورت گرفته است.
    یافته ها
    یافته حاکی ازتفاوت در اثربخشی استراتژی های مقابله ای کشاورزان در روستاهای مورد مطالعه بوده به طوریکه در نیمی از روستاهای مورد مطالعه پیامدهای ناشی از خشکسالی را کاهش داده اما در تعدادی دیگر از روستاها خشکسالی منجر به پیامدهای ناگواری گردیده و بر پیکره اقتصادی، اجتماعی و محیطی این روستاها آثاری جبران ناپذیر وارد کرده است.
    نتیجه گیری
    براساس تحلیل داده ها و یافته های حاصل می توان چنین برداشت کرد که استراتژی مشابه به موازات عوامل مختلف طبیعی، اقتصادی و اجتماعی اثرگذاری متفاوتی بر پیکره اقتصاد کشاورزی خواهد داشت. بنابراین در اعمال هر استراتژی علاوه بر در نظر گرفتن سودمندی کلی آن باید در مرحله پیاده سازی با سایر عوامل تطبیق یابد.
    کلیدواژگان: سکونتگاه های روستایی، خشکسالی، اقتصاد کشاورزی، استراتژی مقابله ای
  • احمد محمدی*، سعید یعقوبی صفحه 119
    زمینه و هدف
    عملیات توزیع کالاهای امدادی به مناطق آسیب دیده و پوشش نقاط آسیب دیده از فعالیت های اساسی لجستیک امداد بلایا می باشد. که در این بین تامین و نگهداری و تخصیص کالاهای امدادی در زمان بحران از دیگر موضوعات حیاتی در زمان بحران است. از طرفی منطقه 3 شهرداری تهران، یکی از مناطق پرجمعیت شمالی کلان شهر تهران است که دارای وسعتی معادل 31/208 کیلومتر مربع که حدود 53 درصد آن را مناطق مسکونی اشغال کرده و جمعیت آن معادل 293181 نفر می باشد. همچنین به لحاظ مسائل شهرسازی و برنامه ریزی شهری، باید اذعان کرد که منطقه مورد مطالعه دارای تنوع کاربری بالایی بوده و کف سازی و سنگفرش خیابان و پیاده رو ها و عدم وجود سطوح نفوذ پذیر، آسیب پذیری منطقه را در برابر سیل دوچندان کرده است. لذا این تحقیق سعی دارد تا با برنامه ریزی در این منطقه به کاهش آسیب پذیری ناشی از بحران سیل کمک نماید.
    روش
    در این مقاله مدلی دو هدفه جهت مکان یابی انبارهای کالای امدادی با درنظرگرفتن موجودی به صورت چند کالایی و چند دوره ای و با درنظرگرفتن حداکثر پوشش نقاط آسیب دیده و همچنین وارد نمودن محدودیت ظرفیت به ازای هر کالا در هر انبار در زمان بحران سیل ارائه شده است. برای حل این مدل دو هدفه از روش محدودیت اپسیلون و سپس از الگوریتم فراابتکاری استفاده شده است.
    یافته ها
    با افزایش تعداد انبارها میزان پوشش نقاط آسیب دیده افزایش می یابد هم چنین با افزایش میزان پوشش، تابع هدف هزینه کاهش می یابد اما به دلیل هزینه ثابت انبارها با افزایش مجموع هزینه ها مواجه هستیم.
    نتیجه گیری
    با توجه به آسیب پذیری بالای منطقه سه در خصوص بحران سیل، پیاده سازی مدل پیشنهادی می تواند کمک شایانی به توزیع اقلام امدادی در منطقه نماید و این امر میتواند موجب کاهش آسیب ها و رنج های مردم منطقه در زمان بحران سیل گردد.
    کلیدواژگان: مکان یابی، چند کالایی، چنددوره ای، بحران سیل، منطقه سه تهران
  • روح الله درویش*، نعمت حسنی، رضا راستی اردکانی صفحه 130
    زمینه وهدف
    امروزه با پیشرفت جوامع و مدرن شدن آنها نیاز به انرژی های نوین بیشتر شده است. یکی از صنایع مخاطره آمیز صنعت هسته ای است. تجربیات بهره برداری از نیروگاه های هستهای نشان داده است که آتش سوزی در نیروگاه هسته ای میتواند آغازگر حوادثی باشد که پیامدهای ناشی از آن منجر به خارج شدن نیروگاه از حالت ایمن شود. برای این منظور یکی ازروش های بکارگرفته شده در پیش از بحران، استفاده ازمدلهای حریق برای نیروگاه می باشد
    روش
    این مطالعه مروری بر مدلهای آتش سوزی درنیروگاه هسته ای و درراستای مقابله باآتش می باشد. که براساس جمع آوری وگرداوری مطالب، تحقیق دراین زمینه ازسازمان انرژی اتمی و کارشناسان سازمان آتش نشانی، وجمع آوری اطلاعات از کارشناسان سازمان انرژی اتمی وهمچنین استفاده ازتجربیات آنها گرد آوری شده است.
    یافته ها
    شناخت سناریوهای حریق ومدل سازی مربوط به آن برای آتش نشانان، استفاده ازشبکه آبرسانی آتش نشانی، و اقدامات در بحرانیت هسته ای، اقدامات حفاظتی آتش نشانان درقبال مواد رادیو اکتیو،..میباشد .در این مطالعه مدلهای آتش سوزی ونتایج حاصل از آن را دردستور مبنایی، برای آتش نشانان کشور بخصوص شهر تهران که پیشرو دراین حرفه گرفته است وآشنایی آنان بافضای ایمنی نیروگاه قرار داده، و بیشتر المانهای فنی مربوط به تحلیل مدل سازی آتش رامورد بررسی قرار داده شد، مانند انتخاب وتعریف سناریوهای آتش سوزی وتعیین واجرای مقادیر ورودی، تحلیل حساسیت، کمی سازی، عدم قطعیت .
    بحث و
    نتیجه گیری
    برای نیروگاه های کشور باتوجه به نیاز درشرایط درون نیروگاه، میتوان هریک ازمدلهای آتش سوزی را بکار گرفت وهمچنین آموزش پرسنل آتش نشانی وآشنایی با خطرات رادیولوژیکی وهسته ای وچگونگی نحوه مقابله با آن وآشنایی با دستورالعملها وراهنمایی های عملیاتی را در دستور کارقرار داد. ونیز آشنایی پرسنل سازمان آتش نشانی شهری مانند تهران، با توجه به موقعیت این شهر برای آموزش اقدامات حفاظتی در برابر مواد رادیو اکتیو را در دستور کار قرار داده و این امر با توجه به نیاز مبرم برای این سازمان و عدم آشنایی پرسنل با این قبیل حوادث الزامی می باشد.
    کلیدواژگان: نرخ آزاد سازی گرما، مدل سازی حریق، جت سقف، پرتوزایی، حفاظت آتش نشان، بحرانیت هسته ای، هدف
  • سوزان دی. مولر* ترجمه: سیاوش صلواتیان، سید محمدرضا سیدی صفحه 144
    زمینه وهدف
    هدف این مقاله ،نوع پوشش رسانه ای از بلایای طبیعی در دیدگاه رسانه های غربی است که بیشتر درباره پاسخ محلی و ملی دولت ها، درباره فقر و نژاد، درباره فرهنگ و جامعه و درباره تلاش های خارجی برای امدادرسانی و تعهدات بومی برای بازسازی صحبت شده است.
    روش
    روش مطالعه به صورت روش تاریخی موضوع معینی که در گذشته در یک مقطع زمانی اتفاق افتاده است، بررسی شده است. محقق در آن می کوشد، از طریق گردآوری اطلاعات (اسناد و مدارک) مربوط به موضوعی تاریخی و بررسی صحت و سقم آن اطلاعات و نیز تجزیه و تحلیل آنها به کشف حقایق مربوط به آن موضوع دست پیدا کند. در این تحقیق ازمنابع اطلاعات اولیه و ثانویه استفاده شده است.
    یافته و
    نتیجه گیری
    با بررسی پوشش بحران های گذشته می توان آنچه را برای رسانه های جریان غالب در آمریکا مهم بوده است نتیجه گرفت؛ اغلب خروجی های رسانه های جریان غالب آمریکا، بحران ها و سوانح بین المللی را با نگاهی کل نگر در نظر نمی گیرند. در این رسانه ها، بحران ها، بحران نیستند؛ بلکه نوعی کالای مجازی برای فروش به مخاطبانی دم دمی مزاج هستند که از میان فهرست انتخاب بلندبالایی تصمیم می گیرند که چه خبری را از بلایای حزن انگیز گرفته تا جدایی افراد مشهور به مصرف برسانند. در اغلب موارد، ویژگی های بحران را حسابداران رسانه ها با اولویت ها و انتظارات خاص، ارزیابی می کنند؛ و معمولا اولویت های رسانه ها با اولویت های مقامات دولتی، خط مشی گذاران، سازمان های غیردولتی، مدیران بیمه یا حتی جمع کنندگان اخبار، بسیار متفاوت است.در حالی که امدادگران به بحران ها نگاه می کنند و آن ها را بحران می بینند رسانه ها به بحران ها، نگاه می کنند اما آنها را اخباری می بینند که برای اغلب آن ها، حکم کالا را دارند.با این طرز تلقی، فهم این که چرا موسسات رسانه ای فاقد هر گونه غریزه کاری ذاتی حتی برای پوشش فجایع بزرگ، گذشته از بلایای ابتدایی هستند امکان پذیر خواهد بود. اکثر رسانه های جریان غالب پیش از توجه به «اهمیت» بحران، در جست وجوی «فرصت» هستند.
    کلیدواژگان: بلایا بین المللی، رسانه، سوگیری
|
  • Homeyra Karimivahed*, Reza Heidari Page 93
    Background And Objective
    The economic and social vulnerability of urban areas to seismic risk because of the heavy tolls caused by earthquake, economic and social vulnerability of urban areas is very noticeable. Since it is not possible to accurately predict the earthquake occurrence with our current knowledge, then an Earthquake Early Warning System can significantly reducethe possible death and financial losses. This study attempts to investigate the level of implementing of Tabriz Earthquake Early Warning System on the north fault of Tabriz in the north west of Iran by using the Probability Cumulative Distribution Function.
    Method
    By using CDF (Probability Cumulative Distribution Function), this study aims to investigate the level of implementing of an Earthquake Early Warning System that is located on North Tabriz Fault, study the earthquake simulation with random method by using earthquake scenarios and input parameters of appropriate simulation code and calculate the maximum acceleration of ground motion by using software code of EXSIM for all north west cities of Iran. Then the warning times in Tabriz were calculated in TAUP space and by using ArcGIS software the intensity map of the area was drawn.
    Conclusion
    The results of this study show that it is not possible to establish considerable On-Site warning for Tabriz. It seems that this amount of time to set up Earthquake Early Warning Systems in Tabriz is under 10 seconds that due to the arrangement of existing stations it would not be cost-effective.
    Keywords: Earthquake Early Warning System, On, Site Warning, Regional Warning, Peak Ground Motion of the Earth, Probability Cumulative Distribution Function (CDF)
  • Azadeh Izadi Yazdan Abadi*, Iran Qazi, Fereshte Mirzazadeh Qassab Page 100
    Background And Objective
    The crisis is a situation that creates a sudden change in one or more part of a system. The crisis could have consequences and devastating effects on the society. In time of disaster, the role of mass media as a most powerful tool in managing public opinion in disaster management is very bold. The purpose of this study is to evaluate and prioritize the media functions in pre-disaster management phase.
    Method
    This is a survey study that researchers by using a questionnaire gathered data from experts in the filed of disaster management and media management. To prioritize the media functions in effectivemanagement, the questionnaire was answered by 12 media experts in Kerman province and to analyze gathered data was used AHP method and then based on theweight of given data, we did prioritizing and at the end the obtained inconsistency rate was 0.02107 that reflected the accuracy of results.
    Findings and
    Conclusion
    The findings indicate that the media could play an important role in managing pre-disaster phase; therefore it’s recommended by acting based on prepared priorities by experts do forecasting, preventing and preparing for disasters.
    Keywords: Mass Media, Disaster Management, Hierarchical Analysis Process
  • Nasrin Kazemi Sani Ataolah* Page 109
    Background And Objectives
    Sulduz rural district compared with previous decades has been faced with drought. It locates in West Azerbaijan province and south of Lake Uromia. In this district, farmers used various actions to coping with drought such as: planting crops that requires less water, Insurance of agricultural products and digging wells. In this study, the term coping strategies are used to represent any measurement of farmers in order to decrease the effects of drought on their farming system.
    Method
    This is a descriptive- analytical study and data was gathered by questionnaire. The studied population is a Sulduz rural district, which was selected based on the ranking of ten villages with drought high risks. Data were gathered by filling 300 questionnaires randomly and analyzed by using statistical methods.
    Findings: The results of the present study showed that there is a difference in the effectiveness of coping strategies in studying villages so that in half of the studied villages they decreased the consequences of draught, but in other villages, drought has led to adverse consequences caused to irreparable economic, social and environmental effects.
    Conclusion
    According to the data analysis and findings of this study, we can conclude that the same strategies along with different natural, economic and social factors have different effects on the body of agricultural economy. Then, in order to improve the effectiveness of any strategy, we have to consider the other factors in the implementation phase.
    Keywords: Rural Settlements, Drought, Agriculture Economy, Coping Strategy
  • Ahmad Mohamadi*, Saeed Yaghoubi Page 119
    Background And Objective
    Natural disasters have affected the Earth and cause damage to people, such as injury, disease, malnutrition, psychological stress and death. One of the most important natural disasters is flood that happens irreparable effects on the prevalence of physical and financial life. Many regions throughout the world, have experienced floods caused by heavy rains. However, given the Tehran 3rd District, the northern metropolis of Tehran, which covers an area of 31/208 square kilometers. According to statistics from 1390, occupies about 53 percent of the residential areas with a population of about 293,181 people. In terms of urban issues and urban planning, it must be acknowledged that the study area has a high diversity of users and the floor and pavement and sidewalks and a lack of permeable surfaces, problems related to the region vulnerable to floods has increased. Therefore, this paper aims to plan in this area to reduce vulnerability.
    Method
    In this model, the objective of locating warehouses of relief with regard to multi commodity and multi-period and with regard to the maximum cover damaged areas as well as entering the limited capacity of each commodity in the warehouses at the time of crisis flood presented. To solve the dual objective of the method used Epsilon constraints.
    Findings: As the number of warehouses covering the damaged areas increases also with an increase in coverage, the objective function decreases costs due to increased fixed cost of warehouses with total costs.
    Results
    With respect to the high vulnerability of this area, the proposed model can help distributing relief commodities and reducing the of the affected people.
    Keywords: Location, Multi, product, Multi, period, The flood crisis, The third district of Tehran
  • Rooholah Darvish*, Nemat Hassani , Reza Rasti Ardekani Page 130
    Background And Objective
    Nowadays, with the development and modernizing of societies, their need to new source of energies has been increased. The nuclear industry is one of the risky industries. Experiences of the utilization of nuclear power plants have shown that fire in nuclear plants can cause plants to get out of safety mode. For this purpose, one the methods used before the disaster is applying the fire models for the plants.
    Method
    This study is a review of the fire models according to fire-fighting in nuclear plants which is gathered based on researches of nuclear power organization, Fire organization and the experience of their experts.
    Findings: Recognizing fire scenarios and modeling related to it for fire fighters, using a water supply network of fires, measuresin nuclear disasters and protection measures of fire fighters against radioactive material are very important subjects. In this study fire model and their obtained results was taken into consideration in the basic agenda for the country fire fighters, especially Tehran and most technical elements of fire modeling were examined such as selection and definition of fire scenarios and determining and implementation of input values, analyzing sensitivity, quantification, uncertainty.
    Conclusion
    Due to the needs of the internal situation in our country plants, every kind of fire-models can be used; Also training of firefighters and becoming familiar with radioactive and nuclear risks and the way how to encounter it was placed on the agenda.
    Keywords: The Rate of Heat Release, Fire Modeling, Jet Ceiling, Radiation, Fire, Fighter Protection, Critical Nuclear
  • Susan D. Moeller* Page 144
    Background And Objective
    The purpose of this study is investigating the type of media coverage in western media views to become less about the natural disaster and more about the local and national government response, about poverty and race, about culture and community, about external efforts to provide relief and indigenous commitments to rebuilding.
    Method
    This study is a historical review and a certain subject has been investigated during a special period of time. The researcher tries to discover facts related to the topic of the article through gathering information (documents) and analyzing them. In this study, primary and secondary source of information has been used.
    Findings and
    Conclusion
    Exactly what the American mainstream media considers to be important could conclude that most mainstream media outlets do not consider international crisis and disasters holistically. Crisis are not crises; instead, they are a kind of virtual merchandise to be sold to fickle audiences who select what news to consume from an exhaustive menu of choices—from tragic disasters to celebrity breakups.The elements of a crisis are disaggregated and evaluated quite dispassionately, often by media accountants with priorities and expectations far different than that of government officials, policy wonks, NGO specialists, insurance executives or even news junkies.When relief workers look at the crisis and see crisis, for example, the media looks at crisis and see news, which is, for most media, a commodity. Viewed in that light it is possible to understand why media institutions do not have any inherent business instincts to cover even major disasters beyond the initial cataclysm. The mass of mainstream media looks for “opportunity”before they look for “importance”.
    Keywords: The Pain of Others, Media, Disaster, International Disasters